Kiedy dziecko zaczyna chodzić samo? 

Pierwsze kroki dziecka to jeden z najbardziej wyczekiwanych etapów w życiu rodzica. Często słyszę pytanie: kiedy dziecko zaczyna chodzić samodzielnie? Z perspektywy mojego doświadczenia jako fizjoterapeutki dziecięcej mogę powiedzieć, że zwykle pierwsze samodzielne kroki pojawiają się między 10. a 18. miesiącem życia, przy czym większość dzieci zaczyna chodzić około 12.–14. miesiąca.

Niektóre dzieci próbują chodzić wcześniej – już w 9. miesiącu potrafią stać przy meblach i próbują się przemieszczać bokiem. 

Warto jednak pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie, a proces nauki chodzenia zależy od wielu czynników: siły mięśni nóg, koordynacji ruchowej, napięcia mięśniowego, ale też temperamentu malucha.

Nauka chodzenia u dziecka – jak wygląda ten proces? 

Nauka chodzenia dla dzieci nie zaczyna się w chwili, gdy maluch stawia swoje pierwsze samodzielne kroki. To złożony proces, który obejmuje wiele etapów rozwoju motorycznego. Zanim dziecko zacznie chodzić, musi przejść przez następujące etapy:

Najważniejsze fazy chodu

• Leżenie na brzuchu i unoszenie głowy (2.–3. miesiąc): wzmacnia mięśnie karku i pleców.
• Obracanie się (4.–6. miesiąc): świadczy o rosnącej kontroli nad tułowiem.
• Pełzanie i raczkowanie (6.–10. miesiąc):  przygotowują mięśnie i układ nerwowy do przemieszczania się.
• Pozycja czworacza i siadanie – przygotowują ciało do pionizacji.
• Stawanie przy meblach i chodzenie bokiem (9.–11. miesiąc): pierwszy kontakt z pionową lokomocją. Wspiera równowagę i uczy stawiania kroków z kontrolą
• Pierwsze próby samodzielnego stania bez podparcia: kluczowy moment w nauce utrzymania równowagi.
• Pierwsze samodzielne kroki (12.–18. miesiąc): kulminacja wcześniejszych umiejętności.

Niektóre niemowlęta uczą się chodzić wcześniej, inne potrzebują więcej czasu. Jeśli dziecko nie chodzi do 18 miesiąca życia, warto skonsultować się z fizjoterapeutą.

Jak wspierać naukę chodzenia dziecka? 

Pozwól dziecku się ruszać

Najlepszym sposobem na wspieranie rozwoju chodzenia jest zapewnienie dziecku swobody ruchu. Niemowlę powinno jak najwięcej czasu spędzać na podłodze – leżąc, turlając się, raczkując, a później stawiając pierwsze kroki.

Unikaj chodzików i wspomagaczy

Rodzice często pytają, czy chodzik pomaga dziecku w nauce chodzenia. Niestety – wspomagacze kształtują nienaturalny wzorzec chodu, przeciążają stawy biodrowe i nie mają nic wspólnego z prawidłowym rozwojem lokomocji. Zamiast tego warto zachęcić dziecko do chodzenia przy meblach, a później do pierwszych samodzielnych prób.

Wzmacniaj rozwój motoryczny

Nauka chodzenia dziecka to efekt prawidłowego rozwoju motorycznego. Zadbaj, by maluch mógł się turlać, pełzać, raczkować i siadać bez pomocy. Te etapy przygotowują ciało do pionizacji, czyli przejścia do pozycji stojącej.

Nie przyspieszaj na siłę umiejętności chodzenia

Częstym błędem jest „ciągnięcie” dziecka za rączki, by chodziło. To nie tylko zaburza naturalny wzorzec chodu, ale też może przeciążać stawy barkowe i kręgosłup. Lepiej zachęcać dziecko do samodzielnych prób przez zabawę i stawianie zabawek poza zasięgiem.

Kiedy maluch nie chce chodzić – czy to powód do niepokoju?

Zdarza się, że dziecko nie chce chodzić, mimo że osiągnęło już wiek, w którym większość dzieci zaczyna chodzić. Jeśli dziecko nie podejmuje prób stawiania kroków, nie podciąga się przy meblach lub nie utrzymuje równowagi, może to świadczyć o opóźnieniach w rozwoju ruchowym.

W takich przypadkach warto zwrócić uwagę na:

• sposób poruszania się (czy dziecko przemieszcza się na dłoniach i stopach, czy tylko siedzi),
• jakość chodu (czy chód jest płynny i samodzielny),
• czy nie pojawia się nienaturalny wzorzec chodu, np. chodzenie wyłącznie na palcach.

Jak zachęcić dziecko do samodzielnego chodzenia? 

 Jeśli dziecko nie chce chodzić, ale jest już na etapie chodzenia przy meblach, można je zachęcić do dalszych prób. Warto:

• stawiać ulubione zabawki poza zasięgiem,
• zachęcać do przemieszczania się między osobami,
• cieszyć się z każdego sukcesu – emocjonalna motywacja ma ogromne znaczenie.
• zapewnić dziecku bezpieczną przestrzeń do samodzielnych prób – bez dywanów, z antypoślizgową powierzchnią.

Pamiętaj, że dziecko uczy się przez ruch, a nie przez presję. Daj mu czas, a z pewnością nauczy się chodzić we właściwym dla siebie momencie.

Podsumowanie – kiedy dziecko zaczyna chodzić i co możesz zrobić?

Kiedy dziecko zaczyna chodzić? Zazwyczaj dzieje się to między 10. a 18. miesiącem życia. Jednak każde dziecko rozwija się w swoim tempie i proces nauki chodzenia to coś więcej niż tylko moment, w którym maluch zaczyna stawiać kroki. To skomplikowany, wieloetapowy proces, który wymaga czasu, wsparcia i cierpliwości ze strony rodziców.

Jeśli masz wątpliwości, czy dziecko rozwija się prawidłowo, skonsultuj się z fizjoterapeutą dziecięcym. Dzięki temu maluch otrzyma najlepsze wsparcie, a Ty zyskasz pewność, że jego umiejętności chodzenia rozwijają się zgodnie z planem.